ARRETA GOIZTIARRA

   Arreta goiztiarraren inguruan hainbat dokumentu eskura ondoren, baliogarrien izan zaizkidan bi dokumentuen inguruan egingo dut hurrengo sarrera.

      Dokumentuak ondoko hauek ditugu: 

https://docs.google.com/presentation/d/1aCDAkw1QW6ezgCkBMZHxA5PoV6vFnNAbFiIwdSU1mQc/edit#slide=id.p16 Mondragon Unibertsitateko dokumentua daukagu hemen, izenburua: Arrisku sozialean dauden umeen ezaugarriak eta beharrak.

https://docs.google.com/file/d/0By9NCqcvc4Mmak8zR21oSG9CNFE/edit. Liburu txuriaren laburpena daukagu.

     Hurrengo lerroetan, nire hitzekin bi dokumentu hauen sintesia ateratzen saiatuko naiz.

   Liburu zurian hurrengo definizioa zehazten du: “ 0-6 urteko haurrei, familiari eta inguruari zuzenduriko jarduera multzoa; haurrek garapenean pairatutako edo paira ditzaketen alterazio eta beharrizan iragankor zein iraunkorrei erantzuna lehen bait lehen ematea helburu dutenak”. “ Haurra garatzen ari den heinean hainbat ezintasun agertu ahal dira, maila ezberdinetan, horregatik arreta goiztiarrak bereziko garrantzia du. Honek beti aditu talde batek zuzenduko du.

   Umeak alterazioak etapa ezberdinetan jasan ahal ditu, bai haurdunaldian, baita erditzean (hau bizitzaren momenturik traumatikoena baita), edo jaiotakoan.

HAURDUNALDIAN:

-        -   Alterazio kromosomikoak (kromosoma bat gehiago duten umeak Down sindromearekin jaiotzen dira.)

-          Fetoan ematen diren alterazioak  (oxigeno falta)

-          Arrisku biologikoaren ezaugarriak (ama urte asko dituela adibidez)

JAIOTZEAN:

- Jaiotze momentua ez da erreza, trauma handi bat bizitzen dute umeak momentu honetan, eta oztopoak edo zailtasunak egon daitezke. (oxigeno falta momentu horretan, denbora gutxiagorekin jaiotzea…)

JAIO ETA GERO

-        -   Gaixotasunak, drogak, elikadura desegokia…

-          Espektro autistak

-          Adimen urritasuna

-          Hizkuntzaren zailtasunak

-          Garapen psikomotore desegokia

-          …

Esaterako  ume guztiek hainbat behar dituzte:

-          FISIOLOGIKOAK : loa, garbiketa,  osasuna…

-          KOGNITIBOAK: esperimentazioa, jakin-mina…

-          SOZIOKULTURALAK: komunikazioa, errespetua…

-          AFEKTIBOAK: lotura afektibo seguruak, iraunkorra, atxikimendua…

-          SEXUALAK : kuriositatea, kontaktua…

    Puntu guzti hauetan, faltak, edo eragozten dituzten faktoreak agertu ahal dira. Ume bakoitzak zirkunstantzia berezi batzuen menpe biziko baita.  (familiaren egoera, gurasoen hezkuntza, egoera sozioekonomikoa…)

      Umeak  bizi diren egoerak direla eta traumak jasan ahal dituzte, aipatu ditugun beharrei erantzun egoki bat jasotzen ez badute.  Eta trauma hauek bere bizitza osoan zehar beraiekin egongo dira, eta bere bizitzan eragin handia izango dituzte.

PREBENTZIOAK:

-          - OSASUN ZERBITZUAK: Informazio egokia jaso, txertoak, haurdunaldiaren jarraipena…

-         -  HEZKUNTZA ZERBITZUAK. Formazio ezberdina, hitzaldiak…

     Gurasoek informazioa egokia jasotzea  ezinbestekoa da  umeari behar dituen beharrei erantzuna egokia emateko , umea era integral eta osasuntsu batean garatu ahal izateko.  Gu maistrak izango garena, gurasoei lagundu behar diegu ere, informazioa emanez, edo klasean ikusten duguna kontatuz, horrela guztiok batera lan eginez, ume horren garapen egokia bermatuko dugu. Gu maistra moduan, laguntza eskaini ahal dugu ere, gurasoei informazioa emanez, edo non aurkitu ahal duten laguntzen, eta beti umeak nola dauden behatuz, eta zerbait arraroa ikusten badugu zerbait egin beharko genuke. Zaila da batzuetan egoera hauei aurre egitea, baina gure lana txikitzuen ongizatea bermatzea da. 

     Ume bat arrisku asko izan ahal ditu. Loa adibidez, oso garrantzitsua da, batez ere lehenego urteetan. Eta hau bezala, beste gai guztiak, elikadura, garapen sozioafektiboa… eta guztietan arreta berezia jarri beharko dugu.