Errealitate bat
da, jaiotzen garenetik emozioak gure bizitzan daudela. Emozioak gure garapen
kognitiboan funtsezko garrantzia dauka, gure izaeran eta besteekin harremanak
izaten ditugun momentuan ere.
Autore asko eta
askoren ustean, umeek bere aita eta amarekin daukaten harremana, hurrengo
urteetan izango dituzten harremanetan adieraziko direla, izugarrizko eragina
baitu. Eta honek erlazioetan eta eskolako emaitzetan ere agertuko da.
Adimena, perspektiba
askoren inguruan lantzen den gaia daukagu, orain arte irakurri ditudan liburuen
arabera Gardner eta Goleman oso interesgarriak iruditu zaizkit, eta batez ere
adimen emozionalari buruz hitz egiten dutenean. Hau txikitatik landu behar dela
uste dut, eta batez ere eskolan, behintzat niri funtzekoa iruditzen zait arlo
honetan umeak hezitzea. Nola sentitzen diren adieraztea, zer egin dion horrela
sentiaraztea? Nola konpondu edo nola kudeatu emozio eta sentimendu horiek…
guztiz beharrezkoa ikusten dut pertsona guztion bizitzan eta lehen-bailen
hastea beharrezkoa ikusten dut.
Teoria batzuen
arabera, adimen emozionala eskolako emaitzekin eta erlazio interpertsonekin
erlazio estua daukate.
Gainera gaur
egun, eskolaren ikuspegia aldatzen ari da ere, eta gizarte bera aldaketa ugari
jasatzen ari ditu. Adibidez, gaur egun gure gizartean etorkin askorekin
bizitzen gara, eta eskolan kulturaniztasunarekin lan egiten dugu. Ume hauek oso
egoera larriak bizitzen dituzte bai etxean, baita eskolan ere. Aldaketa ugari
sentitu dituztelako oso denbora laburrean, eta beraien behar afektiboei
erantzuna eman behar diegu. Laguntasuna bilatuko dute klasean, beste umeekin,
maitasuna gure partez. Oso inportantea iruditzen zait ere adimen emozionala
arlo hau tratatzeko orduan. Ume hauek lutoan daude, bere herrialdetik alde egin
dute, eta beraiekin mamu asko dakartzate, sentimendu asko eta gehienak ez oso
onak, horregatik erantzuna baikorra eta harrera ona eman behar diegu.
Goleman aholkatzen
dudan liburu bat idatzi zuen: “La inteligencia emocional” izenburua duena. Definizioa:
bakoitza bere sentimenduekin kontaktuan egoteko gaitasuna da, sentimenduak
zeintzuk diren jakinda, jarrera bat edo beste bat izateko gaitasuna izango
dugulako, eta besteen sentimenduetara era erraztasun handiz erantzuteko. Guzti
honek arrazakeria eta intolerantzia ekiditen
duela esaten du. Ni guztiz alde nago esaten
duenarekin. Lehengo gauza gure burua ezagutze da, eta zer sentitzen dugun
jakiten dugunean, gure jarrera hobeto bideratzea posiblea izango da, nola
sentitzen naiz, zergatik, zer eragin duen, eta zer egingo dudan aldatzeko.
Beste alde erlazionatzeko orduan gaitasun hau izan behar dugu, enpatia
lantzeko, eta besteen beharretara egokitzeko.
Eskolan arlo hau
gehiago landu behar dela uste dut, asken urteetan, arreta gehiago ematen ari
zaio, baina oraindik lan handia dago egiteko.
Haur hezkuntzan
hurrengo helburuak lortu ahal dira batik bat:
- - Haurren
garapen integrala lortzea
- - Estrategia
onak ematea, umeak konpetentzia onak garatzeko arlo emozionalean, autoestimu
ona izan dezaten.
- - Tolerantzia,
errespetua eta jarrera prosozialak bultzatzea
- - Inpulsibilatearen
kontrola garatzea.
- - Taldeka
lan egiteko gaitasuna garatu
- - Autohezagutza
eta besteen ezagutzaren alde egin.
- - Gelaren
harremanak eta giroa hobetzeko, besteekiko harremanak gehitu eta hobetu.
- - …
Helburu guzti hauek eta beste batzuk adimen emozionalarekin erlazionatuta daude. Honetarako komunitate osoko kideen parta hartzea ezinbestekoa da, irakasleak honi buruzko informazioa eta prestakuntza jaso beharko dute, eta klase guztien barneratu beharko da, era nabarmen batean. Sentimenduak eta emozioak ezagutzea bezain garrantzitsua adieraztea ere izango da. Komunikazioa oso inportantea baita gure bizitzaren arlo guztietan.
Gure eginbeharra
umeei emozio ezberdinen arteko bereizketa erakustea izango litzake, umeak
pentsatzen eta sentitzen dutena adierazten erakustea, eta besteek errespetuz
erantzutea. Honetarako autoestimua, autokontzeptua, eta beste gai batzuk
lantzea ezinbestekoa izango da. Haur hezkuntzan jarduera ezberdinekin lantzea
posible izango litzake. Gero eta jarduera gehiago ateratzen dira egunero adimen
emozionala lantzeko.
Bukatzeko esatea,
izan dudan esperientziagatik aurten praktiketan, emozioak momentu guztietan
umeekin daudela, beraiek ez baitute beldurra adierazteko orduan. Baina gure
laguntza behar dute, gu gidatu behar ditugu nola egiten den jakiteko. Nola
esaten diren gauzak, zergatik sentitzen diren horrela azaltzeko, eta poliki
poliki adimen emozionalean hezitzeko. Ezinbestekoa ikusten baitut eta eskola
inklusiboaren parterik inportanteenetarikoa ikusten dudalako.