ESALDI ESANGURATSUAK

ASPERGER

     

Otsailak 18 an, Asperger sindromeko eguna izan zen, eta hau zela eta filmak bilatzea honi buruz erabaki nuen. Zinemak beti zerbait ikasteko aukera eskeintzen digu, eta horrela izan zen.  Bi pelikula gomendatzen ziren zarean eta ikustea erabaki nuen.

     Mozart y la Ballena (http://www.youtube.com/watch?v=5R5wk82BrGA) eta Adam.

     Bietan bi mutilen bizitza kontatzen digute.Biek Asperger sufritzen dute. Honek harremanetan eragina du. Beraien bizitzaren momentu batean neska bat agertzen da, eta dena aldatzen dute. Adam pelikula oso gomendagarria iruditzen zait, ondo azaltzen baitute zelako eragina duen mutilaren bizitzan. Ideia zehatz bat egiteko aukera eskaintzen du, oso ondo dago.

     Asperger, autismo mota bat da, ez da larrienetarikoa. Harreman sozialetan eragin handia du, eta honek bizitzaren alor guztietan isladatzen da. Txikiak direnean: besteekin jolasteko, ikastetxeetan lanak eta gauzak egiteko momentuan, eta helduak direnean lan egiteko momentuan. Komunikazio eta arazo konduktualak sortuz. 

      Pentsatu Einstein bezalako aditu eta asmatzailea,  Asperger sindromea izan zuela. 3-4 urterekin hasi zen lehenego hitzak esaten, eta jariotasunez egitea 9 urterekin lortu zuen. Bere gurazoek atserapen garrantzitsu bat zuela pentsatzen zuten.  Entzuten da Newton ere izan zuela,  baina ez da konfirmatu, bere bibliografietatik aterako datuak baitira. Mozart ere zuela zioten. Harrigarria da baina pertsonak hauek, beste pertsonek ez dituzten gaitasunak eta trebetasunak garatzen dituzte.

    Egia da, oraindik sindrome honi buruz ez dakitela jakin behar beste, ikerketak jarraitzen dute.

TETRAPLEGIA

     Tetraplegiarekin zerikusia duten bi film ikusi ditut azken bolada honetan: Las sesiones eta Intocable.

Las sesiones filma:

     Mark tetraplegikoa, poeta eta kazetaria da. Bere bizitza  metalezko pulmoi baten barruan pasatzen du. 38 urte dituelarik birginitatea galtzeko garaia heldu zaiola pentsatzen du. Horretarako terapeuta sexual batekin jartzen da harremanetan.

     Horrelako minusbalitasuna duten pertsonen azalean  jartzea edo imaginatzea ezinezkoa da, baina ahalegina eginez gero,  gauza asko datorkit burura. Egin ahal dituzun gauzak eta batez ere egin ahal ez dituzunak. Galduko dituzunak hain zuzen. Oso gogorra iruditzen zait egoera hori bizitzea. Pelikula benetako istorio bat da, jende asko dago munduan antzeko egoeretan. 

Hala ere pelikula umerarekin hartzen dute, eta sentimenduen munduan murgiltzen gaituzte. Besteen laguntza edozein gauza egiteko, hain estuak bihurtzen diren harremanak, mendekotasuna. Kasu honetan guztirako. Ezin egitea ezer beste pertsona baten laguntza gabe. Oso zaila izan behar da.

     Oso ondo interpretatzen du John Hawkek bere papera. Gomendatzen dut pelikula.  

http://www.youtube.com/watch?v=Eyf2N38uvfo

     Gaiari eutsiz Intocable pelikula daukagu. 2011ko urtekoa. Philippe tetraplegikoa da ere, eta diru asko dauka, eta bera zaintzeko koloreko mutiko bat kontratatzen du, Driss. Kartzelatik atera da orain dela gutxi eta auzo marjinatu batean bizi da.  Esan dezakegu ez dagoela gizartean oso ondo integratuta. Bere egoera sozioekonomiko eta kulturala esklusioan dago. Honek ez du eteten Phillippe eta bere zaindaria egiten du. Hemendik aurrera gertatzen dena, ezin dizuet kontatu, pelikula ikusi behar duzue. Sentimenduak, gauzak ezin egitea, beldurra, ezintasuna, inpotentzia… pelikula honetan gauza asko azaleratzen dira.

ALBIZTEAK

http://gara.naiz.info/paperezkoa/20130222/389158/es/La-discapacidad-exige-no-ser-otra-victima-crisis

FRATO

Frato hizkuntza arloarekin zerikusia duten arlo asko ilustratzen ditu. Interesgarria iruditzen zait, hainbat irudi ikustea, hausnarketarako baliogarriak izan daitezkelako.

Ez dakit nor, horrelakoa da, ez dakit nor beste era batetakoa. Etiketen kontua. Arriskua. Ikasgai ezberdinetan lantzen ari garen kontua. Bai eskola inklusiboaren ikuspegitik, baita psikologiaren ikuspuntutik... Edozein alorretik arriskutsua dela pentsatzen dut. Eta NORMALA hitza. Nor da normala? norekin konparatuz gero? Zer da normala izatea? 

Beste kontua. Gaur egun nola irakatzen diguten. Zer eta zertarako? Zer da benetan lortu nahi dena? Gizaki produktiboak esaten da hortik, bizitzen garen mundu kapitalistan ahal dugun onura eta produktibitate handiagena lortu ahal izateko. Baina zein prezioan? Metodologiak egokiak dira? Pentsarazteko beste gai bat. 

Inklusioa, esklusioa. porrota. Balio dutenak ez dutenak balio. Nork esaten du ez duela balio? Agian arazoa da ondo azaldu ez diotela. Guztioak berdinak eta guztiz ezberdinak gara. Ez daude bi pertsona munduan berdinak, horretan dago mamia.  

BENETAN ILUSTRADORE HAU DAKIELA MARRAZTEN DUENA.

PARADIGMA ALDAKETA

Gustokoa dudan bideo bat:

http://www.youtube.com/watch?v=eNL0qPEvqac

YO TAMBIÉN

    Pablo, down sindromea duen mutikoa, 34 urte. Lehen pertsona kromosoma bat gehiagorekin, ikasketa unibertsitarioak atera dituena. Lanean hasten da eta han Laura ezagutzen du.

    Amodioa. Eroak bihurtzen gaituen sentimendu irrazional hori. Pablo mutil berezia bezala tratatzen du jendea. Gero beste edozein pertsona bezalakoa dela ikusten dugu pelikulan. Bere pentsamenduarekin, bere ametsekin, bere sentimenduekin. Kromosoma kantitatea noraino urruntzen gaitu? 

     Pelikulan gizaki harremanak era desberdinetan islatzen dira. Pablo eta bere familiarekin dituenak, oso estuak. Laura bere aitarekin ez zen hitz egiten. Hil zorian zegoela, ikustera joan zen, bere aitak barkamena eskatu behar zion hil baino lehen. Trauma handia du Laurak, eta gizonekin duen harremanetan islatzen da.  Ez du inoiz ez gizon bat maite, Pablo ezagutu arte. 

     Hasieran Laura, Pablo era berezian tratatzen zuen. Gauzak ondo ulertzen ez bazituen moduan, ezintasuna izango balu bezala. Baina poliki poliki ikuspuntu hori aldatzen doa, eta Pablo beharrezkoa bihurtzen da bere bizitzan. Azkenean maiteminduta dagoela konturatzen da, baina ez du berarekin etorkizun bat ikusten. 

    Bere bihotzaren eta bere buruarekiko gatazka ziurtatzen da, Baina aldi honetan, burua irabazten du (hau ez da normala bihotzeko kontuekin…, Laurarentzat ere ez gertatutakoa).

    Pelikula pentsaraztea egiten du. Zer egingo zenuke zu Lauraren egoeran? Zergatik ditugu horrelako aurreiritziak? Informazio falta egiten gaitu horrela jokatzea? Gizarteak bera? Nori eman behar dizkiogu gure zoriontasunaren kontuan? Interesgarria iruditzen zait planteatutako era. Zoragarria.

EL CHICO CIEGO - 1964

   1964an eginiko laburmetraia aurkeztu digute klasean. Johan Van der Keuken da egilea. Irudiak eta adierazteko era ondo dago. Hasterakoan ikusmenarekin jolasten du, ikusi ez ikusi. Begiak itxita edukiko bazenu bezala bizitza osoan... nola sentituko zinakete? 

   Benetan erakusten digutela gauza asko. Superazioa adibidez, nahi duzuna lortu ahal dezakezula, lan eginez gero noski. Cortometraia ikusterakoan psikologian landutako hainbat esaldi etorri zaizkit burura: " HACE MÁS EL QUE QUIERE QUE EL QUE PUEDE" "QUERER ES PODER"... Gehien inpaktatu zaizkidan irudiak musika joleak, tornoarekin dabiltzan mutilak eta batez ere, korrika egiten duen neska bat izan da. Energia betetazko neska. Ez ikustea eteten ez duena hain zuzen ere. Nork esango luke neska hori ikusten ez duela? 

   Batzuetan guk gara beraiei mutzen diegunak. Laguntzarekin eta gogoekin edozer gauza lortu daiteke. Ondo dago laburmetraia, urte asko ditu gainera, eta irudi tratamendua asko gustatu zait. Gomendatzekoa.

KOMUNIKAZIO ERAGINKORRA:

     Zaiatzen naiz beti pentsatzen dudana esaten. Bai familiarekin, bai bikotearekin, ikaskideekin, lagunekin… gauzak hitz egitea oso garrantzitsua ikusten dudalako. Komunikazioa ezinbestekoa da besteekiko harreman egokiak izateko eta gaizkiulertuak ez egoteko. Eta egotekotan bien perspektibak ikusteko eta errespetatzeko. Normalean ondo sentitzen naiz gauzak esaten ditudanean. Gaiaren arabera, modu batean edo bestean sentituko naiz gaia aurkezteko orduan. Batzuetan gauza batzuetaz hitz egitea zailago egiten bada, bestee batzuetaz hitz egitea baino. Gairen bat argitzeko bada, normalean egin eta gero eroso sentitzen naiz. Gauzak onak ekar dezakeen gai batetaz hitz egiterakoan ere, eroso sentitzen naiz.

Uste dut, entzuna gehienetan sentitzen naizela. Beste pertsona alde edo kontra egon arren, bakoitzak bere ikuspuntua duela argi daukat, baina nirea adieraztea inportantea ikusten dut, eta normaletan gendeak entzuten nau hitz egiten dudanean.

     Besteak entzuteko harreta erabiltzen dut, eta askotan beste pertsonaren azalean jartzen zaiatzen naiz, ni bere egoeran zer egingo nuke? Galdetzen diot neure buruari, horrela batzuetan gauzak ulertzea errazagoa bilakatzen zait.

     Etxean, gela osoaren aurrean hitz egiten dudanean, ez naiz batere eroso sentitzen, oso urdurik jartzen naiz, eta ez dakit zer esaten dudan. Momentu horretan nire urduritasuna da gidaria, eta era ez kontziente batean aritzen naizela du antza.  Nire urduritasuna pertsona guztiek nabaritzen dutela pentsatzen dut (gero ezetz esaten dute, eta grabaketak ez dute hori esaten) baina nire barruan hori sentitzen dut, eta honek ez du egoera errazten. Benetan momenturik txarrena dela. Edozein lan egitea aproposa eta ona iruditzen zait, baina aurkezpenak egitea… jokoz kanpo usten nau. 

TALDE LANA ETA IKASTEN IKASI:

TALDE LANA: 

 Niretzat talde lanean aritzean, beste pertsonekin lan egiteko gaitasuna da. Enpatia, errespetua, besteen iritziak entzun eta baloratzeko mekanismo bat bezala ikusten dut. Beste alde batetik gure bezalakoen ikasketa egiteko modua. Batzuetan gauzak ez dakizkigunean beste kide batek azaldu ahal digu, eta honek onura asko ekarri ditzake taldera. Eskola inklusibo batean ari garenez, lotura alor honetatik bideratzea uste dut izan duela sistemak xede.

     Lan taldeetan beti jende diferentea dago. Gehienetan eroso sentitu naiz, ez ditut arazorik izan non eta beti bakoitzak bere beharrak bete. Gainera gelako jendea gehiago ezagutzeko aukera ematen du , harremanak sendotuz. Beste alde batetik, badago jendea, bere lana egiten ez duena, beti pentsatzen dutela besteak egingo diotela, eta molestatzen ez direnak.  Uste dut taldeko lanak egitea lan konplexuagoak egitea errazten duela, noiz eta partaide guztiak bere zatia ondo egin, eta inplikatu, baina hau ez da beti gertatzen. Horregatik lan batzuetako lana ez zait bidezkoa iruditzen. beti dago jendea lan asko egiten duena, eta besteak paso egiten dutena.  Horregatik, nire aldetik,  konpromisoa eta esfortzua eskaintzen eta eskatzen dut. Guztion artean adostasuna bilatzea eta giro eroso bat sortuz. Egia da batzutan planteamendu hau ez dugula betetzen, eta elkarrekin lan egin beharrean, lana zatitu egiten duguela eta gero batek dena lotzen du. Kohesioa ez da jendeartean gertatzen horrelakoetan.

     Planifikazioa oso garrantzitsua den gauza bat da, beti edozein gauza egiteko planifikazioa beharrezkoa da. Zer egingo den, nola egingo den, nork egingo duen… gauzak paper batean adieraztea, non eta nola egingo ditudan gauzak. Benetan beharrezkoa dudan gauza bat da planifikazioa.

     Normalean zatitzen gara eginbeharrekoak, bakoitzak bere lana ahal duenean egiteko asmoarekin. Gero elkartzen gara eta dena hamankomunean jartzen dugu. Batzuetan hau ez dugu behar beste egiten. Eta azkenean talde lanak egin beharrean, lan baten zati bat egiten du bakoitzak eta gero pertsona batek dana elkartzen du. Planifikazioa edukiekin, orduekin (geratzeko) nork zer egingo duen aukeratzeko… erabiltzen dugu.

     Uste dut, nahiko garbia naizela beti. Zerbait pentsatzen dudanean adierazten dut. Ez naiz isiltzen eta honek ez dit inoiz ez arazo larririk ekarri. Pentsatzen dut inportantea dela komunikazioa kide guztiekin, argi dago beti ez garela elkarrekin ados egongo, baino saiatzen gara behintzat.  Egia da batzuetan gauzak esateko era txarra daukadala. Haserretzen naizenean adibidez. Saiatu behar naiz lasaitzen (autokontrola) eta gero hitz egiten. Onespenak jasotzea eta ematea garrantzitsua dela pentsatzen dut. 

    Bukatzeko esatea, teoria oso polita dela, eta benetan talde lana sustatzea, kooperazioa, enpatia, adostasuna... baikorra eta onugarria dela, baina errealitatearekin ez dator bat. Askotan lana zatitzen da, eta gero elkartzen da, eta hau ez da kooperazioa eta honekin ez duzu besteetaik ezer ikasko. Gainera talde lan guztietan daude lan asko egiten duten pertsonak eta ez dutenak ezerrez egiten, eta hau berez, ez da bidezkoa. Pertsona batek paso egiten badu, ez du merezi nota hori. Berdin zait ze nota duten besteok, nireataz bakarrik arduratzen naiz, baina injustizia bat da. Batzuen lana eta esfortsua, klaseko beste bati,  ikasgaiak gainditzea dakartza, baina hau ez da laguntza bat, opari bat baizik. Benetan beraiek ez dutela ezer egin, ezta ikasi ere. Batzuetan honek kezkatu egiten nau, maistrak izango baikara, hain garrantzitsua den lanbidea, eta izugarrizko inplikazioa behar duena... Talde lanetan gauza asko isladatzen dira, eta jarrera asko ere, baloreetan oinarritutak (errespetua adibidez), batzuk oso kezkagarriak. 

       Ikastea:Ezagutza eraikitzea, intelektualki handitzea, kontzeptuak barneratu eta erabiltzen jakitea, edozein arloan esan nahi du niretzat. Prozesua emateko arreta ezinbestekoa da.

     Nire aburuz noiz eta esanguratsuagoa  bihurtzen dugun, gero eta hobeto barneratuko dugu eta honek ahastu ahal ez izatea ekarriko du. Memoristikoa berriz, etortzen den moduan, joaten da. Gure burmuinetik pasatzen da, tren bat bezala, baina mantentzea askoz zailagoa bihurtzen da, niretzat behintzat.


IKASTEN IKASI:

   

     Niretzat talde lanean aritzean, beste pertsonekin lan egiteko gaitasuna da. Enpatia, errespetua, besteen iritziak entzun eta baloratzeko mekanismo bat bezala ikusten dut. Beste alde batetik gure bezalakoen ikasketa egiteko modua. Batzuetan gauzak ez dakizkigunean beste kide batek azaldu ahal digu, eta honek onura asko ekarri ditzake taldera. Eskola inklusibo batean ari garenez, lotura alor honetatik bideratzea uste dut izan duela sistemak xede.

     Lan taldeetan beti jende diferentea dago. Gehienetan eroso sentitu naiz, ez ditut arazorik izan non eta beti bakoitzak bere beharrak bete. Gainera gelako jendea gehiago ezagutzeko aukera ematen du , harremanak sendotuz. Beste alde batetik, badago jendea, bere lana egiten ez duena, beti pentsatzen dutela besteak egingo diotela, eta molestatzen ez direnak.  Uste dut taldeko lanak egitea lan konplexuagoak egitea errazten duela, noiz eta partaide guztiak bere zatia ondo egin, eta inplikatu, baina hau ez da beti gertatzen. Horregatik lan batzuetako lana ez zait bidezkoa iruditzen. beti dago jendea lan asko egiten duena, eta besteak paso egiten dutena.  Horregatik, nire aldetik,  konpromisoa eta esfortzua eskaintzen eta eskatzen dut. Guztion artean adostasuna bilatzea eta giro eroso bat sortuz. Egia da batzutan planteamendu hau ez dugula betetzen, eta elkarrekin lan egin beharrean, lana zatitu egiten duguela eta gero batek dena lotzen du. Kohesioa ez da jendeartean gertatzen horrelakoetan.

     Planifikazioa oso garrantzitsua den gauza bat da, beti edozein gauza egiteko planifikazioa beharrezkoa da. Zer egingo den, nola egingo den, nork egingo duen… gauzak paper batean adieraztea, non eta nola egingo ditudan gauzak. Benetan beharrezkoa dudan gauza bat da planifikazioa.

     Normalean zatitzen gara eginbeharrekoak, bakoitzak bere lana ahal duenean egiteko asmoarekin. Gero elkartzen gara eta dena hamankomunean jartzen dugu. Batzuetan hau ez dugu behar beste egiten. Eta azkenean talde lanak egin beharrean, lan baten zati bat egiten du bakoitzak eta gero pertsona batek dana elkartzen du. Planifikazioa edukiekin, orduekin (geratzeko) nork zer egingo duen aukeratzeko… erabiltzen dugu.

     Uste dut, nahiko garbia naizela beti. Zerbait pentsatzen dudanean adierazten dut. Ez naiz isiltzen eta honek ez dit inoiz ez arazo larririk ekarri. Pentsatzen dut inportantea dela komunikazioa kide guztiekin, argi dago beti ez garela elkarrekin ados egongo, baino saiatzen gara behintzat.  Egia da batzuetan gauzak esateko era txarra daukadala. Haserretzen naizenean adibidez. Saiatu behar naiz lasaitzen (autokontrola) eta gero hitz egiten. Onespenak jasotzea eta ematea garrantzitsua dela pentsatzen dut. 

    Bukatzeko esatea, teoria oso polita dela, eta benetan talde lana sustatzea, kooperazioa, enpatia, adostasuna... baikorra eta onugarria dela, baina errealitatearekin ez dator bat. Askotan lana zatitzen da, eta gero elkartzen da, eta hau ez da kooperazioa eta honekin ez duzu besteetaik ezer ikasko. Gainera talde lan guztietan daude lan asko egiten duten pertsonak eta ez dutenak ezerrez egiten, eta hau berez, ez da bidezkoa. Pertsona batek paso egiten badu, ez du merezi nota hori. Berdin zait ze nota duten besteok, nireataz bakarrik arduratzen naiz, baina injustizia bat da. Batzuen lana eta esfortsua, klaseko beste bati,  ikasgaiak gainditzea dakartza, baina hau ez da laguntza bat, opari bat baizik. Benetan beraiek ez dutela ezer egin, ezta ikasi ere. Batzuetan honek kezkatu egiten nau, maistrak izango baikara, hain garrantzitsua den lanbidea, eta izugarrizko inplikazioa behar duena... Talde lanetan gauza asko isladatzen dira, eta jarrera asko ere, baloreetan oinarritutak (errespetua adibidez), batzuk oso kezkagarriak. 

UNO MÁS UNO MENOS

http://www.youtube.com/watch?v=8-_-u0mcLTA

    Gaurko saioan kortometrai bai aurkeztu digute. “Uno más,  uno menos”. Epaimahaiaren saria jaso zuen Palentziako zinema internazionalean.

     Fikzioa eta dokumentalaren hibridazioa sortzen da. Bertan Lourdesen istorioa kontatzen digute, erizaina izatea ametsa duen emakumearena hain zuzen. Down sindromea duena.  

      Pertsona hauek zirkunstantzia baten esklabuak dira, kromosoma bat gehiagorekin jaio dira, besterik ez, eta honek bere bizitzan eragina handia izango du. Kortometraiak pentsaraztea eragiten du.  Beste perspektiba batetik aurkezten digu. Ikusteko gomendatzen dut, zalantzarik gabe. Oso sentikorra azaltzen da pantailaren aurrean, eta barrura arte sartzen da.